Με το ευρώ καλύτερα… not?

Τα τελευταία χρόνια κυκλοφορεί ένας πίνακας στο διαδίκτυο όπου γίνεται σύγκριση του έτους 1999 και του 2018 ( σε άλλες περιπτώσεις βλέπουμε του 2015 ή 2012). Στα αριστερά βλέπουμε τον βασικό μισθό και μια λίστα από προϊόντα-υπηρεσίες ενώ στα δεξιά δείχνει το κόστος επί δραχμών και το αντίστοιχο επί ευρώ. Το συμπέρασμα; Με ευρώ ο μισθός μειώθηκε ενώ όλα τα άλλα ακρίβυναν, άρα κάθε πέρυσι και καλύτερα.

Ο πίνακας αυτός προφανώς απευθύνεται σε κόσμο με οικονομικό αναλφαβητισμό και σε άτομα που έχουν κοντή μνήμη. Έτσι θα αφιερώσω λίγο από το χρόνο μου προκειμένου να καταρρίψω την ψευδή εικόνα που περνάει ο εν λόγω πίνακας.

Παρατήρηση πρώτη, τα ποσά που αναγράφονται στον Βασικό μισθό δεν είναι αληθή.  Την 1/1/1999 ο βασικός μισθός διαμορφώθηκε στις 144.900 δρχ ήτοι 425 ευρώ και ΟΧΙ στα 500 που αναφέρει ο πίνακας. Για το 2018 ο βασικός μισθός διαμορφώνεται στα 586 ευρώ ο δε πίνακάς πάλι κάνει λάθος μιας και αναφέρει 400 ευρώ.

Παρατήρηση δεύτερη. Πετρέλαιο. Όντως το πετρέλαιο έχει ακριβύνει αλλά αυτό δεν έχει να κάνει με το νόμισμα. Έχει να κάνει με τον νόμο προσφοράς και ζήτησης (θα ασχοληθώ με αυτόν σε επόμενο άρθρο). Πολύ απλά τα χρόνια μετά το 2000 η ζήτηση πετρελαίου έχει αυξηθεί περισσότερο από την προσφορά του, με αποτέλεσμα να ανέβει η τιμή. Το πετρέλαιο είναι βασική πηγή ενέργειας για να λειτουργήσουν παραγωγικές μονάδες αλλά και μέσα μεταφοράς των προϊόντων. Αυτό εξηγεί, εν μέρει, τις αυξήσεις σε προϊόντα που βλέπουμε στον πίνακα. Με την αύξηση της τιμής του πετρελαίου πρώτον η παραγωγή ενός προϊόντος κοστίζει περισσότερο από ότι πριν και δεύτερον αυξάνεται και το κόστος της μεταφοράς του στην αγορά. Έτσι το αποτέλεσμα είναι να αυξάνει η τιμή στο καλάθι του Super Market. Υπόψιν χρησιμοποίησα την φράση εν μέρει γιατί στις αυξήσεις των τιμών τα τελευταία 20 χρόνια μέρος της συνάρτησης είναι και οι έμμεσοι φόροι που καθιέρωσαν όσοι διετέλεσαν υπουργοί οικονομικών, πάντα στη λογική του ότι κινείται φορολογείται.

Παρατήρηση τρίτη, πληθωρισμός! Άγνωστη λέξη σε όσους γεννήθηκαν μετά το 2001 μιας και η επιτυχία του ευρώ ήταν να τον ξεχάσουμε τελείως. Ο πληθωρισμός είναι ο ρυθμός με τον οποίο το χρήμα χάνει την αξία του ανά έτος. Με λίγα λόγια αν έχεις 5% πληθωρισμό τότε αυτό που αγοράζεις σήμερα με 100 ευρώ του χρόνου θα κοστίζει 100 συν 5%, δηλαδή 105 ευρώ. Αν τώρα κάθε χρόνο έχεις 5% πληθωρισμό τότε σε βάθος 20ετίας έχεις, πάνω κάτω, διπλασιασμό των τιμών ακόμη και αν έχεις σταθερό κόστος παραγωγής και σταθερή φορολογία. Μιλώντας περί πληθωρισμού σκέφτηκα ότι ο πίνακας είναι ελλιπής. Λείπει η 20ετία 1979-1999, δραχμές με δραχμές. Να μας πουν οι κύριοι πόσο αγόραζαν τον καφέ το 79 και πόσο το 99, πόσο το πετρέλαιο, την τυρόπιτα, την ντομάτα κλπ κλπ, και βεβαίως να συγκρίνουμε τις 20ετίες 1979-1999 και 1999-2018 και να δούμε με ποιο νόμισμα έχουμε μεγαλύτερη σταθερότητα και καλύτερο έλεγχο τιμών. Αυτό γιατί κάποιοι ζούσαμε και πριν το 2001.

Παρατήρηση τέταρτη, προϊόντα καπνού. Τα προϊόντα καπνού είναι μια ειδική κατηγορία όπου σχεδόν το σύνολο της αξίας είναι φόροι. Επομένως κάθε αύξηση είναι λόγω αύξησης των φόρων και όχι λόγω νομίσματος. Όταν αγοράζεις ένα πακέτο, το 10% είναι αξία προϊόντος και το 90% έμμεσοι φόροι. Θα μου πεις είναι λογικό αυτό; Κάπου εδώ θα γίνω κακός γιατί κατά την άποψη μου από τα προϊόντα καπνού απουσιάζει ο «φόρος βλακείας». Και αυτό γιατί πρέπει να είσαι πολύ βλάκας ώστε να ταΐζεις το υπουργείο οικονομικών καταστρέφοντας την υγεία σου. Και επειδή δεν το καταλαβαίνεις από μόνος, εγώ θα σου έβαζα τον φόρο βλακείας για να στο υπενθυμίζει. Αυτά για τους καπνιστές φίλους μου.

Αυτά λοιπόν περί δραχμής και ευρώ. Το άρθρο βγήκε κάπως μεγάλο αλλά δυστυχώς θέλει μεγαλύτερη προσπάθεια για να ανασκευάσεις ένα μύθο από ότι να τον δημιουργήσεις.